Qurani-Kərimdə yaradılış nəzmi

Qurani-Kərimdə yaradılış nəzmi

06 May 2024 - 07:12

115

Qurani-Kərim yaradılışdakı böyük nizamın guşələrinə işarə edərək, insanların üzərində düşünərək nəzmdən nəzmi verənə yetişirlər.

Qurani-Kərimin nizam-intizamla bağlı təfsirlərini iki yerə bölmək olar: təkvini və təşrii; O, yaradılış nizamını izah edərkən, yaradılış aləmini idarə edən nizamın bəzi hissələrinə işarə edir və onun böyük tərtibatçısı olduğunu anlamaq üçün insanlara bu haqda düşünməyi əmr edir; Məsələn, səmalarda dəqiq bir nizama, o cümlədən milyonlarla il bir-biri ilə toqquşmayan planetlərin müəyyən orbit üzrə hərəkətinə işarə edir: "Nə günəş (öz təbii hərəkət sistemində bu) aya (və özünün başqa aylarına, yəni başqa peyklərə) çatmaz, nə də gecə gündüzdən irəli keçməz. Onların (günəş, ay və ulduzların) hər biri müəyyən bir dairədə üzürlər" (Yasin, 40).

Göylərin yaradılmasında da dəqiq və heyrətamiz bir nizam vardır: "Məgər (qəlb gözü ilə) görmədinizmi ki, Allah yeddi göyü bir-biri üzərində qat-qat necə yaratmışdır?!" (Nuh, 15). Təbaq sözü nizamlı və ahəngdar yaradılış deməkdir. 20-ci əsrin sonlarında işlənməyə başlayan “incə nizam” ifadəsi əslində ayələrdəki eyni həqiqəti göstərir. Kainatın insan həyatı üçün ideal şəkildə bütün detalları ilə fövqəladə bir dizayn və nizama sahib olmasıdır.

Əlbəttə ki, Qurani-Kərimdə bu böyük nizamın ancaq başa düşülən və insanlar üçün əlçatan olan hissələri qeyd edilir. Yağışın yağmasından və bitkilərin böyüməsindən tutmuş, səmanın böyüklüyünə, dağların yüksəlməsinə, quru və dənizlərin genişliyinə, məxluqatın yaradılışındakı bütün möcüzələri və insanlara yaxın olan hər şeyi misal çəkir ki, nizamdan nizam yaradana doğru yönləndirsin: "Məgər onlar dəvəyə baxmırlarmı ki, necə yaradılmışdır? Göyü (görmürlər) ki, necə ucaldılmışdır? Dağlara (baxmırlar) ki, (yerin səthinə) necə mıxlanmış və qamətləri dikəlmişdir? Bu yeri (görmürlər) ki, necə döşənmiş və düzənlənmişdır?" (Ğaşiyə, 17-20).

Həqiqət budur ki, bu dəqiq nizam və hesab ilahi hikmətlə birlikdə hər şeydə təcəlli etmişdir. Dünya varlıqları müəyyən məqsədlərə əsaslanaraq varlıq səltənətinə qədəm qoyublar və hər bir hadisənin xüsusi bir missiyası və vəzifəsi var: "Çünki həqiqətən Biz varlıq aləmindəki hər şeyi (zat, nişanələr, kəmiyyət, keyfiyyət və ömür baxımından) müəyyən ölçüdə və məhdud çərçivədə yaratmışıq (və əbədi od sizin daimi küfrünüzün aqibətidir)" (Qəmər, 49). Əslində, yaradılış səhnəsi heyrətamiz və ağılları heyran qoyan bir səhifə çəkdi, burada kiçik və böyük bütün hissələri yaxşı bir yerə yerləşdirildi və bir, müdrik, bacarıqlı və qüdrətli Tanrının planını hər bir ağıl və düşüncə sahibinə nümayiş etdirdi.

mənbə: iqna

Xəbər lenti

“Gördüklərimizin şəffaflıqla heç bir əlaqəsi yoxdur”
2024-05-18 22:28

Etiraz aksiyasının davam etdiyi Tbilisidə Rusiya və “Gürcü Arzusu”nun bayraqları yandırıldı- VİDEO
2024-05-18 22:25

“Prezident Salome Zurabişvilinin şəffaflıq haqqında qanuna veto qoyması sonrakı müzakirələr üçün imkan yaradır”
2024-05-18 22:22

Qardabanidə bacısını qətlə yetirən şəxsə həbs cəzası verildi
2024-05-18 22:19

Parlament Zurabişvilinin qoyduğu vetonu ləğv edə bilər, amma...
2024-05-18 22:15

Zurabişvili xarici agentlər haqqında qanuna veto qoyub
2024-05-18 22:06

Öllkəyə və xalqa qarşı sanksiyalar tətbiq etmək yanaşması yanlışdır
2024-05-18 18:20

Bizimlə kim, hansı qüvvə danışır? - İnsanları zorlayan, öldürən, işgəncə verənlər!
2024-05-18 17:04

ABŞ Nümayəndələr Palatasının Xarici Əlaqələr Komitəsinin üzvü Gürcüstanda baş verən hadisələrə cavab olaraq qanun layihəsi təqdim etməyi planlaşdırır
2024-05-18 16:55

Rusiya Ukraynada yaşayış məntəqəsini ələ keçirdiyini açıqlayıb
2024-05-18 15:20