Quranda emosional nizam-intizamın praktiki həlli

Quranda emosional nizam-intizamın praktiki həlli

15 May 2024 - 08:20

223

Qurani-Kərim müəyyən işlərlə bağlı duyğuları tənzimləməyi o cümlədən, Allaha itaət də daxil olmaqla, qorxu və ümidin emosional tarazlığına əsaslanan ibadət və bütün duyğuların Allahla münasibətdə boşalmasına əsaslanaraq müəyyən edir.

Qurani-Kərim duyğuları tənzimləmək üçün inanc və kifayət qədər motivasiya formalaşdıqdan sonra emosional nizam-intizam yaratmaq üçün bir sıra əməliyyat tədbirləri təqdim edir. Qurani-Kərimdə emosional tərbiyənin ən mühüm vasitələrindən biri də ilahi əmrlərə əməl etməkdir. Qurani-Kərim ilahi hidayətə tabe olmağı hər hansı bir qorxu və qəm-qüssənin aradan qaldırılmasına təzminatçısı kimi təqdim edir: “Hər kim hidayətə tabe olsa, onlar üçün heç bir qorxu yoxdur və onlar qəm-qüssə görməzlər” (Bəqərə, 38).

Duyğuları nizama salmaq və insan varlığına daxil olan duyğuları boşaltmaq üçün Qurani-Kərim həm mənfi, həm də müsbət emosiyalar üçün təsirli bir üsul bəyan etmişdir. Quranın emosiyalardan istifadə etmək və mənfi duyğuları tarazlaşdırmaq strategiyalarından biri də bu duyğuları ibadət yolu ilə boşaltmaqdır: “Onu qorxu və ümidlə çağırın” (Əraf, 56).

İnsan öz duyğularını gizlində, Allaha ehtiyac duysa da, ehtiyaclarını söyləsə də, qorxularını artırıb Ondan onları aradan qaldırmasını istəsə də, sonda Allahın lütf və rəhmətinə ümid bəsləyir. Duyğuların bu iki tərəfinə (qorxu və tamah) diqqət yetirmək, emosional tarazlığa və Allaha və xalqla münasibətdə tarazlıq yolunda olmağa səbəb olur.

Qurani-Kərim də insanı dünya həyatının keçici və məstedici sevinclərindən çəkindirir: “Onlar (kafirlər) dünya həyatına sevinirlər, halbuki, dünya həyatı axirət müqabilində (cüzi) bir paydan başqa bir şey deyildir” (Rəd, 26). Bu cür təfəkkür insanı maddi ləzzətlərdən yaranan hədsiz xoşbəxtlikdən çəkindirir və dünyadan keçib gedən ləzzətləri itirdikdə ona duyğularına hakim olmaq gücü verir. Əslində o, səadət və razılıq yolunu fani dünyanın keçici işlərindən deyil, Allahla əlaqədə və Onun lütf və mərhəmətinə diqqət yetirməkdə bilir: “De: Allahın lütf və rəhmətinə, (bəli) həmin lütf və rəhmətə sevinsinlər ki, o, onların yığdıqlarından daha yaxşıdır” (Yunis, 58).

Buna görə də Qurani-Kərim Allaha və Onun iradəsinə münasibətdə hər cür duyğuları necə çıxarmağın yolunu bilir. Sənin ilahi lütf və mərhəmətinin kölgəsində xoşbəxtlik olduğu kimi, mənfi duyğular da Rəbbə olan qorxu və ümid ilə edilən dua işığında olmalıdır.

mənbə: iqna

Xəbər lenti

Kutaisi yolunda qəza olub
2024-07-26 23:19

Batumi Beynəlxalq Festivalında “Ceyran” Azərbaycan milli rəqs ansamblı mükafatlandırılıb.
2024-07-26 21:53

Hərbi-Gürcüstan yolu selə görə bağlanıb
2024-07-26 20:48

Gürcüstanın ən yaşlı azərbaycanlısı vəfat etdi
2024-07-26 20:45

Gürcüstan prezidenti və baş naziri Fransada
2024-07-26 20:32

Kaxa Kaladze “Pirveli” teleşirkətinə qarşı İcra Bürosuna müraciət edib
2024-07-26 20:28

Batumidə bir nəfəri yaralayıblar
2024-07-26 20:25

27 iyul üçün xarici valyutanın rəsmi məzənnəsi
2024-07-26 20:12

Müxalifət Gürcüstanı Rusiya ilə müharibəyə sürükləmək istəyirdi
2024-07-26 16:02

Tramp Netanyahunun əlini sıxmaqdan nümayişkaranə şəkildə imtina etdi - VİDEO
2024-07-26 15:55