Mehriyyənin fəlsəfəsi və cahillərin ona baxışı

Mehriyyənin fəlsəfəsi və cahillərin ona baxışı

17 Oktyabr 2023 - 06:25

360

Quranın bir çox ayələrində ərəblərin cahiliyyət dövründən bəhs edilir və məzəmmət edilir. Cahiliyyət dövrünün adət-ənənələrindən biri də mehriyyə verməkdə qadınlara təzyiq göstərmək idi.

İslam şəriətində mehriyyə kişinin qadına evləndiyi zaman verdiyi və ya verəcəyini vəd etdiyi pul, mal və ya bunun kimi bir hədiyyəsidir. Mehriyyənin fəlsəfəsini bu məsələlərdə xülasələşdirmək olar:

1 Mehriyyə fitrət və təbiətin təcəllisidir. İnsanın sevgisini ifadə etmək üçün hədiyyə verməsi fitri və təbiidir. Bu, adətən elçi düşən şəxs tərəfindən verilir. Bu, bir çox canlılar arasında da yaygındır.

2 Mehriyyə vermək məhəbbət qanunudur: Kişi sevmək, eşq və elçi olmaq mücəssəməsi, qadın isə məşuq olmaq və sevilmək mücəssiməsidir. Kişinin mehriyyə verməsi onun sevgisinə, məhəbbətinə, şəfqətinə işarədir. Hətta adi hədiyyələrdən də qiymətlidir.

3 Mehriyyə bir mükafatdır. Bu, qadının həyasının və ləyaqətinin əlamətidir. Mehriyyə qadının iffəti və namusu ilə eyni kökdən gəlir. Qadınlar təbiətcə şəhvət qarşısında davamlıdırlar. Bu da həmişə qadına kişinin dalınca getməmək, özünü təmənnasız onun ixtiyarında qərar verməmək imkanı verir.

4 Mehriyyə ailənin yaşamasını və dağılmamasını təmin edir. Bəzən kişilər şəhvət ucbatından heç bir səbəb olmadan həyat yoldaşlarını tərk edərək daha gənc və daha şən qadın seçirlər. Bu arzuların qarşısında ən böyük maneə mehriyyədir.

5 Mehriyyə iqtisadi tarazlığa səbəb olur. Qadınların maliyyə və iqtisadi müstəqilliyi olsa da, İslam baxımından təşəbbüs adətən kişilərin üzərinə düşür. Boşanma halında qadın iqtisadi dəstəkdən məhrum ola bilər. Mehriyyə qadına bir növ iqtisadi təhlükəsizlik və dəstək hissidir.

Cahiliyyət dövründə mehriyyə nikahın rəsmi və qanuni olması ilə yanaşı, qadının nəcibliyinin göstəricisi idi.

Cahiliyyət dövründə mehriyyə prinsipi qadınlara verilməli idi. Halbuki, adətən ata verilən mehriyyəni götürür və ya qızı üçün cehiz alır, ya da özü üçün saxlayırdı. Qıza heç nə verməzdilər. İslam bunu qadağan etmişdir. İslamdan əvvəl kişi boşanarsa mehriyyə verməli idi, qadın zina edərsə, onun mehriyyə almağa haqqı yox idi.

Cahiliyyət dövründə mehriyyə qadının qiyməti hesab olunurdu və onu qızın atası alırdı. Bədəvi ərəblərində mehriyyə bəyin gəlinin çadırına göndərdiyi dəvələr idi. Onların sayı gəlinin öz xalqı arasındakı məqamından və gözəlliyindən asılı idi. Şəhər ərəbləri arasında isə bunlar qadının atasına və ya qəyyumuna ödənilən dirhəm və ya dinar idi.

Cahiliyyət dövründə mehriyyə süd haqqı və sosial yardım kimi görülürdü. Onları sərvətlərinin artmasını təmsil edən qızlarının dünyaya gəlməsi münasibətilə təbrik edirdilər. Atalarının məlumatsızlığından və ya yoxluğundan istifadə edən qardaşlar bacılarının qəyyumluqlarının onlarda olduğuna inanaraq onları istədikləri şəxsə ərə verirlər. Qızların mehriyyələri özlərinə məxsus idi, hətta qızları dəyişdirib mehriyyələrini də alırdılar.

mənbə: iqna

Xəbər lenti

Gürcüstandakı hadisələrdə Rusiya izi yoxdur
2024-05-03 22:59

Tbilisidə “Şəffaflıq Qanunu”na qarşı aksiya keçirilir
2024-05-03 22:03

Salome Zurabişvili ölkədə baş verənlərlə bağlı Şarl Mişel ilə telefon danışığı aparıb
2024-05-03 20:43

Prezident ofşor qanununa veto qoydu
2024-05-03 19:49

Gürcüstan DİN: Ötən gün 23 etirazçı həbs olunub
2024-05-03 19:04

“ Mən Derek Şoleyə 2020-23-cü illərin iki inqilabi cəhdindən səmimi məyusluğumu bildirdim”
2024-05-03 18:56

4 may üçün xarici valyutanın rəsmi məzənnəsi
2024-05-03 18:38

Qori -Xaşuri yolunda qəza baş verib
2024-05-03 15:25

”Rus qanunları Gürcüstanda heç vaxt qəbul edilməyib və gələcəkdə də qəbul edilməyəcək“
2024-05-03 15:22

3 nəfər 12-ci sinif şagirdi avtomobillə Nakra çayına düşüb
2024-05-03 14:07